Στον Εσπερινό του Άη Αντύπα

Ημέρα μνήμης του Άγιου Αντύπα είναι η 11^η Απριλίου αλλά όταν πέφτει μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα πάντα γιορτάζεται ανήμερα του Πάσχα. Έτσι, λοιπόν και σήμερα τελέστηκε ο Εσπερινός στο εκκλησάκι που βρίσκεται στο Πάνω Πετάλι. Η εικόνα «σηκώθηκε» από το σπίτι του πανηγυρά κοντά στην εκκλησία, αφού πρώτα τράταραν τον κόσμο που είχε πάει να ευχηθεί στην οικογένεια παστέλι και μετά τον Εσπερινό προσφέρθηκαν μεζεδάκια, κρασί αλλά και το παραδοσιακό μαστέλο.
Εύχομαι και του χρόνου με υγεία και βοήθειά μας ο Άγιος Αντύπας.

Λίγα λόγια για την εκκλησιά:

Ειν’ ο ναός του ορατός, στην Σίφνον μας καμαρωτός,
στο Πετάλι σελαγίζει κι όλο το χωριό στολίζει

Βρίσκεται στην Πατσάνα, στο ψηλότερο σημείο του Πάνω Πεταλιού. Ο πιο απλός τρόπος για να πάμε είναι να πάρουμε το πεζοδρόμιο στην πλατεία της Απολλωνίας δίπλα στο καφενείο του Λάκη, που ανεβαίνει προς το Πάνω Πετάλι. Αμέσως μετά την εκκλησία που ονομάζεται το Ταξιαρχάκι και στα αριστερά υπάρχει ανηφορικός παράδρομος με σκαλάκια που οδηγεί στο Άη Αντύπα. Ιδρύθηκε το 1636 από τον ιερομόναχο Νικηφόρο Τρουλλίδη, ένα από τους πρωτοπόρους ιεροκήρυκες που ύστερα από την ενετοκρατία ξαναζωντάνεψαν το ορθόδοξο δόγμα στη Σίφνο. Εδώ λειτούργησε το πρώτο κατώτερο σχολείο της Σίφνου (1821-1828) με δάσκαλο το Γεώργιο Ψαραύτη, μαθητή του Νικόλαου Χρυσογέλου. Ο Μάνος Φιλιππάκης σημειώνει ότι κοντά στο ναό γεννήθηκε η περίφημη λαϊκή στιχουργός Καλλίτσα Χρύσου, που είδαμε κάλαντά της για πολλές εκκλησίες της Σίφνου.

Το κείμενο είναι από το βιβλίο του Γεώργιου Α.Παπαπαύλου «Τ’ Άη Νηγιά τ’ ανήφορο», οδοιπορικό στις 235 εκκλησίες της Σίφνου

Ὁ Βίος Ἅγιου Ἀντύπα Ἐπίσκοπου Περγάμου

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυρας Ἀντίπας ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Διομιτιανοῦ (81-96 μ.Χ.). Ἦταν σύγχρονος τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, οἱ ὁποῖοι καὶ τὸν χειροτόνησαν Ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Περγάμου, ὅταν ὁ Θεολόγος καὶ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἦταν ἐξόριστος στὴν Πάτμο. Στὴν Ἀποκάλυψη ὁ Ἅγιος Ἀντίπας ἀποκαλεῖται ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Ἰωάννη πιστὸς ἱερέας καὶ μάρτυρας.

Ὡς ἀρχιερέας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Περγάμου, ποίμανε τὸ λογικό του ποίμνιο μὲ κάθε εὐσέβεια καὶ ἀρετή. Ὄντας Ἐπίσκοπος Περγάμου καί ἐνῷ ἦταν πολὺ γέρος, συνελήφθη ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, ὅταν οἱ δαίμονες παρουσιάσθηκαν σὲ αὐτοὺς καὶ τοὺς εἶπαν ὅτι δὲν μποροῦν νὰ κατοικοῦν στὸν τόπο ἐκεῖνο ἐξαιτίας τοῦ Ἀντίπα. Γι’ αὐτὸ ὁδηγήθηκε στὸν ἡγεμόνα καὶ ἐξαναγκάστηκε μὲ βία νὰ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστὸ καὶ νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ἐκεῖνος (ὁ ἡγεμόνας) κατέβαλε κάθε προσπάθεια νὰ πείσει τὸν Ἅγιο νὰ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό, λέγοντάς του ὅτι τὰ παλαιότερα εἶναι πολυτιμότερα, ἐνῷ ἐκεῖνα ποὺ ἐμφανίζονται πρόσφατα δὲν ἔχουν καμία ἀξία. Τοῦ εἶπε δηλαδὴ ὅτι ἡ θρησκεία τῶν ἐθνικῶν, ἡ εἰδωλολατρία, εἶναι παλαιά, αὐξήθηκε διὰ μέσου τῶν αἰώνων καὶ ἔχει πολλοὺς ὀπαδούς, γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι πολὺ σπουδαιότερη ἀπὸ τὴν πίστη τῶν Χριστιανῶν, ποὺ ἐμφανίσθηκε τελευταῖα καὶ ἔχει πολὺ λίγους πιστούς. Στὸ ἐπιχείρημα αὐτὸ τοῦ ἡγεμόνος ὁ Ἅγιος ἀπάντησε μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Κάιν. Εἶπε δηλαδὴ σὲ αὐτόν, ὅτι ἡ ἀδελφοκτονία τοῦ Κάιν, ἂν καὶ αὐτὸς εἶναι πολὺ ἀρχαιότερος, προκάλεσε καὶ προκαλεῖ τὸν ἀποτροπιασμὸ σὲ ἄπειρα πλήθη ἀνθρώπων καὶ οὐδεὶς εὐσεβὴς ἄνθρωπος τὴ ζηλεύει. Ὁ ἡγεμόνας ἐξοργίσθηκε πάρα πολὺ ἀπὸ τὴν ἀπάντηση τοῦ Ἀντίπα καὶ τότε ἔδωσε ἐντολὴ νὰ τὸν ρίξουν σὲ ἕνα πυρωμένο χάλκινο ὁμοίωμα βοδιοῦ, ὅπου τελειώθηκε ὁ βίος του, τὸ ἔτος 92 μ.Χ.

Τὸ ἱερὸ λείψανό του ἐνταφιάσθηκε στὴν Ἐκκλησία τῆς Περγάμου καὶ ἀναβλύζει ἀενάως μύρο καὶ ἰάσεις, ἡ δὲ Σύναξή του ἐτελεῖτο στὸ πάνσεπτο Ἀποστολεῖο τοῦ Ἁγίου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, κοντὰ στὴν Μεγάλη Ἐκκλησία.

Ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἀντίπα ὑπῆρχε κατὰ τὸν 9ο αἰῶνα μ.Χ. στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ ἕτερος, ἐπίσης, κείμενος μεταξὺ τῶν χωρίων Ἁγίου Στεφάνου καὶ Ρηγίου (Κιουτσοὺκ – Τσεκμετζέ).