Καλά Χριστούγεννα σε Όλους!
Αγάπη και Ομόνοια
δύο αγαθά αιώνια
να στολίζουν τη ζωή σας
όπως τα άνθη στην αυλή σας.
Παραμονές των γιορτών οι Σιφνιοί ετοιμάζουν αυτοσχέδια κάλαντα στην τοπική διάλεκτο για τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Στην Σίφνο δεν υπάρχει συγκεκριμένος τύπος καλάντων, αλλά κάθε χρόνο φτιάχνονται νέα στιχάκια που συνδέονται άμεσα με την θρησκευτική ζωή του νησιού, σχολιάζουν πρόσωπα και καταστάσεις της καθημερινότητας, αναδεικνύουν το ταλέντο του δημιουργού και τα συναισθήματά του.
Τα Σιφνέϊκα κάλαντα ψάλνονται από το μεσημέρι έως το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννω και της Πρωτοχρονιάς.
“Τα λαϊκά τραγούδια και τα κάλαντα της Σίφνου”
του Κ.Θαλασσινού
Τα λαϊκά τραγούδια και τα κάλαντα της Σίφνου είναι το θέμα της πολυσέλιδης μελέτης του ποιητή και λογοτέχνη Νίκου Γ. Σταφυλοπάτη, που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
Το έργο αυτό είναι καρπός πολύχρονης έρευνας, συλλογής και αξιολόγησης των στιχουργημάτων των λαϊκών τραγουδιστών του νησιού, της περιόδου 1880 – 1930, που αποτελούν ένα πολύτιμο θησαυρό της νησιώτικης λαογραφίας μας.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι κάτοικοι της παλιάς Σίφνου είχαν μια έμφυτη ροπή προς το ρυθμό και την αρμονία και τραγουδούσαν σε κάθε περίσταση και προπάντων τις αποκριές, τις χαρές και τα βάσανα της ζωής, τον έρωτα και τους καημούς του, με ρίμες και σατιρικά δίστιχα.
Αυτά τα αυτοσχέδια τραγούδια τους είχαν ευγένεια και στιχουργική αρτιότητα και φανέρωναν την ευαισθησία και το μεράκι του νησιώτη. Τα συνέθεταν πηγαία, χωρίς καμιά προετοιμασία, με μιαν ευχέρεια καταπληκτική. Και το σπουδαιότερο ήταν, ότι μπορούσαν να κρατήσουν ένα θέμα ώρες ολόκληρες, απαντώντας ο ένας στο τραγούδι του άλλου με ωραίους διαξιφισμούς και τραγουδιστά πειράγματα.
Αλλά δεν είναι μόνο τ’ αποκριάτικα τραγούδια των Σιφνίων λαϊκών ποιητών, που περιλαμβάνονται και περισώζονται στη μελέτη του Ν. Σταφυλοπάτη. Είναι και το Σιφνέικα κάλαντα, που επίσης ξεχωρίζουν με την πρωτοτυπία και την ιδιαιτερότητά τους.
Γιατί στη Σίφνο τα “λένε” μόνο την παραμονή κι ανήμερα της Πρωτοχρονιάς και δεν υπάρχει εκεί ένας ορισμένος τύπος καλάντων, μα κάθε χρόνο φτιάχνονται καινούρια από ειδικούς λαϊκούς στιχουργούς, στους οποίους τα παραγγέλλουν οι καλαντιστές. Τα θέματά τους είναι πολλά και ποικίλα. Πότε εξυμνούν ή σατιρίζουν συγχωριανούς τους, πότε εξιστορούν και σχολιάζουν τοπικά γεγονότα και πότε θυμίζουν στους συμπατριώτες τους τις ανάγκες των σχολείων και των εκκλησιών του νησιού και ζητούν τη συνδρομή τους. Πολλές φορές ασχολούνται και με γενικότερα τοπικά και εθνικά θέματα, όπως στις κρίσιμες περιόδους των πολέμων και της Κατοχής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και τα παιδικά κάλαντα, όπου οι μικροί καλαντιστές εξομολογούνται τα μελλοντικά τους σχέδια και υπόσχονται να γίνουν χρήσιμοι πολίτες και να βοηθήσουν το χωριό τους. Δε λείπουν βέβαια και τα σατιρικά στιχάκια, με τα οποία ελέγχονται και διακωμωδούνται, καλοπροαίρετα πάντα, πρόσωπα και καταστάσεις του νησιού.
Με τη μελέτη και τη συλλογή του Νίκου Γ. Σταφυλοπάτη, το πολύτιμο αυτό λαογραφικό υλικό, των αυτοσχέδιων τραγουδιών και των καλάντων της Σίφνου, που με το πέρασμα του χρόνου κινδύνευε να χαθεί, αποθησαυρίζεται τώρα οριστικά, σαν ένα ακόμη θαυμαστό επίτευγμα της πνευματικότητας και της ευαισθησίας του λαού μας.
Πηγή Ριζοσπάστης
